Zespół de Quervain lub Choroba de Quervain nazywana jest również „kciukiem matki”. Często występuje u osób, które opiekują się dziećmi, np. często je podnoszą. Choroba pojawia się także u pacjentów, którzy wykonują regularnie dużą ilość powtarzalnych ruchów kciukami i nadgarstkami. Zaawansowana choroba de Quervain będzie prowadzić do znacznego pogorszenia sprawności ręki oraz może wywołać zwłóknienia i uszkodzenie ścięgien. Zespół de Quervain często współistnieje wraz z zespołem cieśni nadgarstka.
Jest to choroba dotycząca mięśni kciuka o podłożu przeciążeniowym i jest przykładem przewlekłego zapalenia pochewek. Dokładnie nazwana zapaleniem pochewki ścięgien odwodziciela długiego i prostownika krótkiego kciuka.
PRZYCZYNA CHOROBY
Przyczyną Zespołu de Quervain jest przewlekły stan zapalny pochewki ścięgien pierwszego przedziału prostowników przedramienia, spowodowany przeciążeniami i mikrourazami. Ścięgna te przebiegając w pochewce, ślizgają się w niej podczas odwodzenia i prostowania kciuka. Pochewki oddzielają ścięgna od mięśni i pozostałych ścięgien oraz utrzymują ścięgna w prawidłowym położeniu. Stan zapalny powoduje zmniejszenie przestrzeni w pochewce i ścięgno zaczyna trzeć o jej wewnętrzną powierzchnię. Pochewka zaciska się i okresowo blokuje ścięgna. Przyczyną mogą być również reumatoidalne zapalenie stawów, zwapnienia, zwłóknienia, blizny pooperacyjne oraz przebyte złamania w okolicy przedramienia lub nadgarstka, a także guzy i gangliony. Zespół de Quervain może rozwinąć się po leczeniu operacyjnym złamania kości promieniowej.
OBJAWY
Objawy zespołu de Quervain rozpoczynają się od bólu i tkliwości okolicy podstawy kciuka oraz nadgarstka po stronie wewnętrznej, szczególnie podczas odwodzenia i prostowania kciuka. Dodatni test Finkelsteina świadczy o zaawansowaniu choroby. Czasami chorobie de Quervain towarzyszy obrzęk nadgarstka nawet bez urazu oraz zgrubienie okolicy nadgarstka. Ból może promieniować nawet do stawu łokciowego. Podczas próby odwodzenia kciuka często słyszalne są przeskakiwania ścięgien. Jest to objaw bardzo niepokojący i powodować może zmiany w strukturze ścięgna. Rzadko występują zaczerwienienie, ból i tkliwość sąsiednich stawów szczególnie rano.
DIAGNOSTYKA
Diagnostyka choroby de Quervain opiera się przede wszystkim na rzetelnym badaniu klinicznym przez specjalistę chirurgii ręki, ortopedę. Bardzo często zmiany zapalne można pomylić z innymi jednostkami chorobowymi w obrębie nadgarstka i ręki. Dlatego często pomocne jest badanie ultrasonograficzne, w którym możemy dokładnie ocenić strukturę ścięgien w pochewce i stwierdzić ich nieprawidłowości. USG potwierdza rozpoznanie lub czasami wskazuje inną przyczynę choroby. W niektórych przypadkach wskazane jest wykonanie badania rentgenowskiego w określonej projekcji, o czym decyduje specjalista.
LECZENIE
Leczenie zespołu de Quervain rozpoczyna się od kinezy i fizykoterapii, lecz nie zawsze przynoszą one dobre rezultaty szczególnie w przypadkach długo trwających. Leki przeciwzapalne działają tylko miejscowo i nie likwidują przyczyny zmian przewlekłych. Innymi metodami leczenia choroby de Quervain są iniekcje sterydowe, które mogą jednak osłabiać ścięgno, a nawet spowodować jego przerwanie. Postępowaniem z wyboru jest leczenie zabiegowe – minioperacyjne. Obecnie dostępne metody leczenia minimalnie inwazyjnego w znieczuleniu miejscowym pozwalają na sprawne wykonanie zabiegu na miejscu. Warto o nie zapytać podczas wizyty konsultacyjnej, ponieważ pozbywamy się wtedy problemu całkowicie. Po zabiegu pacjent może od razu wyjść do domu.
